Nguồn: Getty Images
Bác Sĩ Phẫu Thuật Chấn thương Chỉnh Hình
Giày leo núi đã sẵn sàng và bạn đã chuẩn bị cho một bài tập luyện trí óc cũng như toàn bộ cơ thể. Với những người khao khát phiêu lưu, leo trèo tự do mang đến cho bạn cảm giác hồi hộp và thành tựu khi chinh phục độ cao mới. Nhưng có lẽ sức hút thực sự của môn thể thao này nằm ở việc tìm ra cách tốt nhất để đến vạch đích, tùy thuộc vào kỹ năng, mức độ thoải mái, và sức mạnh của bạn.
Khát khao ngày một gia tăng muốn tham gia vào môn thể thao này chỉ được đáp ứng bởi một lượng các studio leo trèo tự do mang tính thẩm mỹ đang xuất hiện ngày một nhiều hơn trên khắp khu vực, nhằm kích thích sự tò mò từ những người chưa từng thử nghiệm cũng như những tay chuyên leo trèo.
Dù đây có thể trông giống như xu hướng hoạt động mới thú vị nhất để thử nghiệm, điều quan trọng là biết làm thế nào để thực hiện nó một cách an toàn nhằm đạt được trải nghiệm không vướng chấn thương.
Chuyên gia phẫu thuật chỉnh hình của chúng ta, Bác sĩ Kevin Koo, chia sẻ nhiều hơn về leo trèo tự do, sự khác biệt then chốt giữa leo trèo tự do và leo núi, các loại chấn thương thường đi kèm với môn thể thao này, và cách bạn có thể duy trì an toàn trong lúc leo trèo.
Leo trèo tự do đề cập đến việc leo trèo được thực hiện trên một bức tường ngoài trời hoặc phòng tập bên trong cao từ 4 - 6 mét, trong khi sử dụng các viên đá tự nhiên hoặc nhân tạo gắn trên tường. Khác với leo núi, leo trèo tự do không yêu cầu sử sụng dây đai hoặc dây thừng an toàn.
Người leo trèo tự do được xem là hoàn thành cuộc leo trèo thành công khi đạt đến đỉnh tường, chỉ sử dụng các viên đá đặt trên tường. Nếu người leo trèo tự do không có khả năng tiếp tục leo, anh ấy hoặc cô ấy có thể làm êm cú tiếp đất bằng một cái thảm leo trèo tự do, được đặt ở bên dưới bức tường.
Leo núi yêu cầu sử dụng dây đai an toàn, dây thừng, các hệ thống bảo hiểm, và móc neo để bảo vệ người leo trèo trong suốt quá trình leo lên một bức tường có thể cao từ 7 đến 18 mét, một độ cao vượt xa bức tường dành cho leo trèo tự do.
Tuy nhiên, cả leo trèo tự do và leo núi đều yêu cầu người leo trèo sử dụng giày leo núi để giữ chân trên đá chắc chắn, và phấn để giữ cho tay khô ráo và cung cấp khả năng bám lấy tay vịn chặt chẽ khi đang leo.
Leo trèo tự do và leo núi đều là những bài tập nặng nhọc, toàn thân, thử thách nhiều nhóm cơ bắp trong suốt mỗi lần leo. Bên cạnh việc là một bài tập luyện sức mạnh tốt, những hoạt động này cũng là dạng bài tập aerobic tuyệt vời.
Leo trèo tự do cũng có thể giúp cải thiện trí nhớ vận hành và khả năng quyết định, khi bạn lên kế hoạch và định vị việc leo núi.
Tổng quan thì leo trèo tự do và leo núi được xem là các hoạt động an toàn để đưa vào thói quen tập luyện, mang đến nhiều lợi ích cho những ai tham gia. Tuy nhiên, nếu bạn đang gặp phải các vấn đề sức khỏe hiện có như mắc bệnh tim, hoặc có một chấn thương hiện có, hãy trò chuyện với bác sĩ để nhận được tư vấn chuyên môn trước khi bắt đầu các hoạt động này.
Đối với cả leo trèo tự do và leo núi, các tay leo có khả năng cao gặp phải chấn thương do sử dụng quá mức ở cánh tay, bàn tay, và các ngón tay để hỗ trợ và đẩy mình tiến lên trong quá trình leo. Họ cũng có thể đẩy bản thân quá mức, thử các đường leo vượt quá năng lực thể chất của bản thân dẫn đến những cú ngã và chấn thương.
Cụ thể với leo trèo tự do, nơi dây thừng và dây đai an toàn không được sử dụng, rủi ro ngã đột ngột gia tăng khi một tay leo đạt đến điểm kiệt sức hoặc trượt chân. Một cú tiếp đất tồi có thể dẫn đến chấn thương như bong gân hoặc thậm chí là gãy xương.
Sau đây là một vài chấn thương phổ biến tôi thấy trong quá trình thực hành nghề nghiệp, các triệu chứng cần chú ý, và phác đồ điều trị cần cân nhắc:
Nguyên Nhân Khả Dĩ Gây Ra Chấn Thương:
Một cú ngã hoặc tiếp đất vụng về
Triệu Chứng:
Đau và sưng cổ chân, và bất lực không thể chịu đựng bất kỳ trọng lượng nào lên cổ chân.
Điều Trị:
Ngay sau khi bị thương, bệnh nhận nên được chăm sóc khẩn cấp theo phương pháp RICE - nghỉ ngơi (rest), chườm đá (ice), băng ép (compression), và nâng cao (elevation) chân. Sau khi khảo sát vị trí và mức độ nghiêm trọng của chấn thương, phương pháp điều trị có thể mang tính bảo tồn, bao gồm thuốc men, đeo đai, và vật lý trị liệu. Trong những trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể sẽ cần thiết.
Nguyên Nhân Khả Dĩ Gây Ra Chấn Thương:
Lạm dụng cánh tay, bàn tay, và các ngón tay trong khi cố gắng đẩy trọng lượng cơ thể hướng lên.
Triệu Chứng:
Đau và/hoặc yếu ở vai. Mức độ nghiêm trọng của chấn thương có thể trải từ viêm gân đến rách gân vai.
Điều Trị:
Điều trị bảo tồn bao gồm nghỉ ngơi, giảm đau (dùng thuốc giảm đau), và vật lý trị liệu. Nếu điều trị bảo tồn thất bại, chúng tôi có thể đề xuất phương pháp điều trị phẫu thuật, bao gồm sửa chữa gân bị rách thông qua kỹ thuật mổ nội soi.
Nguyên Nhân Khả Dĩ Gây Ra Chấn Thương:
Cố gắng quá sức các cơ bắp duỗi cẳng tay.
Triệu Chứng:
Đau và nhức ở vùng bên (phía ngoài) của khuỷu tay.
Điều Trị:
Bao gồm nghỉ ngơi, đai, thuốc chống viên, liệu pháp sóng xung kích, và tiêm hydrocortisone. Tình trạng này hiếm khi cần đến phẫu thuật.
Điều này phụ thuộc vào bản chất và mức độ nghiêm trọng của chấn thương.
Bệnh nhân nên có thể trở lại với leo trèo sau vài ngày đến tầm vài tuần.
Có thể mất đến 6 tuần để hồi phục. Sau đó, bệnh nhân nên trở lại với leo trèo một cách từ từ hơn là lao ngay vào các hoạt động ở mức cường độ tương tự như trước đây.
Có thể mất đến 3 tháng để hồi phục. Một lần nữa, bệnh nhân nên trở lại với leo trèo một cách từ từ hơn là lao ngay vào các hoạt động ở mức cường độ tương tự như trước đây.
Bạn có thể làm giảm nguy cơ chấn thương bằng cách tuân thủ những điều sau:
Bên cạnh việc hỗ trợ cho sức khỏe tổng thể, leo trèo tự do có thể nâng cao chức năng nhận thức và thêm gia vị cho thói quen tập luyện thường ngày. Sử dụng hướng dẫn này để an toàn tham gia vào cả leo trèo tự do và leo núi, tận dụng tối đa các bài tập luyện này.
Gặp phải một cú ngã hoặc một chấn thương sau khi leo núi? Đặt lịch hẹn với Bác sĩ Kevin Koo, hoặc các bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình khác của chúng tôi để nhận được đánh giá chính xác, nhờ đó bạn có thể trở lại với leo núi sau khi gặp chấn thương.
Đây là một hiện tượng đang phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Dù có là vận động viên hay không, điều quan trọng là phải hiểu được những nguyên nhân khả dĩ của hiện tượng này.
Việc lắp một khớp gối mới nghe có vẻ như khoa học viễn tưởng vào một vài thập kỷ trước, nhưng việc thay toàn bộ khớp gối ngày nay đã trở thành một thủ thuật tương đối phổ biến.
Không phải ai tham gia chơi thể thao cũng biết về những rủi ro đi kèm – cho đến khi họ bị chấn thương. Dưới đây là danh sách 5 chấn thương thể thao nghiêm trọng đứng đầu và cách thức điều trị chúng.
Các biến chứng do tiểu đường và Bệnh Động Mạch Ngoại Vi thường dẫn đến việc bệnh nhân mất đi phần chi thể, nhưng thực tế điều này không phải là không thể tránh được.
Không có gì lạ khi nghe tin các vận động viên chuyên nghiệp bị đau tim ở đỉnh cao phong độ. Các bác sĩ tim mạch có thể cung cấp lời khuyên chuyên môn cho các vận động viên.
Các vận động viên chuyên nghiệp tích lũy vô số chấn thương trong suốt sự nghiệp. Cầu thủ Wong Wei Long của Singapore Slinger chia sẻ cách anh tối thiểu hóa các chấn thương thể thao tại nơi làm việc.
Bệnh viện Mount Elizabeth thuộc IHH Healthcare, một trong những nhóm dịch vụ y tế lớn nhất thế giới’.
Tải xuống ứng dụng MyHealth360 để truy cập nhiều dịch vụ y tế một cách thuận tiện.
Nhận lời khuyên y tế đáng tin cậy từ các bác sĩ chuyên khoa, chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ vật lý trị liệu gửi trực tiếp đến hộp thư của bạn.
Đăng ký
Cấy ghép
Sức khỏe tim mạch
Sức khỏe xương khớp
Chăm sóc bệnh nhân ung thư
