Ung thư gan

Có 3 loại nguyên nhân chính gây ung thư gan nguyên phát:

• Viêm gan B mạn tính
• Viêm gan C mạn tính
• Bệnh gan gây ra bởi uống quá nhiều đồ uống có cồn

Các nguyên nhân khác ít phổ biến hơn, và có thể bao gồm các bệnh di truyền về gan, xơ gan (sẹo ở gan), hoặc một chất độc có tên aflatoxin được tìm thấy trong đậu phộng, lúa mì, đậu nành và ngũ cốc mốc.

Những người có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn bao gồm:

• Người bị nhiễm vi-rút viêm gan: Nhiễm vi-rút viêm gan mạn tính khiến người bệnh dễ bị xơ gan và tiến triển thành ung thư.
• Người nghiện rượu nặng: Rượu có thể gây xơ gan, tức là tình trạng hình thành mô sẹo không hồi phục ở gan, dễ phát triển thành ung thư. Những người nghiện rượu nặng có sức khỏe kém và hệ miễn dịch không tốt là những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho các yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển ung thư.
• Người thừa cân, béo phì: Người béo phì có nhiều nguy cơ bị viêm gan mạn tính và tiến triển thành ung thư. Nguy cơ mắc bệnh ung thư gan cao ở người thừa cân, béo phì cao gấp 2 lần so với những người bình thường.
• Người mắc bệnh tiểu đường: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người mắc tiểu đường tuýp 2 có nguy cơ bị ung thư biểu mô tế bào gan - loại ung thư gan phổ biến nhất - cao gấp 2 đến 3 lần so với người không bị tiểu đường.
• Người tiếp xúc với các chất gây ung thư: Việc sử dụng nguồn nước không đảm bảo, có chứa asen hoặc thường xuyên ăn thực phẩm mốc có thành phần chính là lúa mì, đậu, ngô, lạc, v.v. cũng làm tăng nguy cơ ung thư gan.

Cách phòng tránh ung thư gan

Để phòng tránh ung thư gan, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau:

• Thăm khám gan định kỳ: Tầm soát ung thư gan bằng các phương pháp như xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi, đánh giá chức năng gan qua các xét nghiệm, tầm soát u gan qua siêu âm ổ bụng hoặc CT scan vùng bụng, v.v.
• Chủ động giảm thiểu nguy cơ xơ gan: bằng cách tránh hoặc hạn chế uống bia rượu.
• Tiêm vắc-xin phòng bệnh viêm gan B: Viêm gan B có thể phòng ngừa bằng cách tiêm vắc-xin đầy đủ.
• Thực hiện các biện pháp phòng ngừa viêm gan C: Virus viêm gan C có thể lây qua đường tình dục và đường máu nên bạn cần tránh quan hệ tình dục không an toàn; không sử dụng chất cấm, chất kích thích qua đường tĩnh mạch; nếu có ý định xăm, xâu khuyên hãy tìm đến các cơ sở uy tín.
• Điều chỉnh chế độ ăn hợp lý trong sinh hoạt hàng ngày: Các thực phẩm không đảm bảo góp phần vào việc tăng nguy cơ mắc căn bệnh này. Cần tránh ăn thức ăn bị mốc, ôi thiu; hạn chế sử dụng thực phẩm chứa lượng muối cao, dầu mỡ để quá lâu hoặc chiên đi chiên lại nhiều lần, các loại thực phẩm quá giàu protein.
• Duy trì lối sống lành mạnh, chế độ nghỉ ngơi hợp lý: Ngủ muộn khiến cho gan không được nghỉ đầy đủ ảnh hưởng đến việc tự sửa chữa các tế bào chết và khiến cho gan rơi vào trạng thái mệt mỏi, yếu dần đi và bị tổn thương. Lịch làm việc, sinh hoạt và nghỉ ngơi phù hợp, kết hợp vận động ngoài trời với cường độ hợp lý giúp gan khỏe mạnh và phòng tránh ung thư gan.

Hầu hết các bệnh nhân không có các dấu hiệu và triệu chứng trong giai đoạn đầu của ung thư gan. Khi các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bao gồm:

• Giảm cân không rõ nguyên nhân
• Mất cảm giác ngon miệng
• Đau bụng trên
• Buồn nôn và nôn
• Suy nhược tổng thể và mệt mỏi
• Sưng bụng
• Vàng da và lòng trắng của mắt
• Đi ngoài phân trắng, bạc màu

Các xét nghiệm và quy trình được sử dụng để chẩn đoán ung thư gan bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các bất thường về chức năng gan.
• Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh: Bác sĩ có thể đề nghị thực hiện các biện pháp chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như siêu âm, CT và MRI.
• Lấy mẫu mô gan để xét nghiệm: Đôi khi cần phải lấy một phần mô gan để xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để chẩn đoán xác định ung thư gan.

Trong khi lấy mẫu mô gan (sinh thiết gan), bác sĩ sẽ đâm một cây kim nhỏ qua da và vào gan của người bệnh để lấy mẫu mô. Sau đó, mẫu mô sẽ được các bác sĩ kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm tế bào ung thư. Sinh thiết gan có nguy cơ gây nhiễm trùng, chảy máu và bầm tím.

Phương pháp điều trị ung thư gan phụ thuộc vào kích thước và mức độ di căn của u, có thể bao gồm:

• Hóa trị để phá hủy các tế bào ung thư. Có thể thực hiện phương pháp này bằng cách tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm trực tiếp vào ung thư gan trong một quá trình có tên nút mạch hóa chất, hay còn gọi là tắc mạch hóa dầu hoặc thuyên tắc hóa dầu (trans-arterial chemo-embolization - TOCE hay TACE). Đồng thời, có thể tiêm gel để ngăn chặn dòng máu đến ung thư.
• Ghép gan, bao gồm cắt bỏ toàn bộ gan và thay thế bằng một gan hiến tặng khỏe mạnh. Phương pháp này chỉ thực hiện được khi có gan hiến tặng.
• Xạ trị (tia X năng lượng cao) để phá hủy các tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng lan rộng.
• Cắt gan là phẫu thuật để loại bỏ phần gan bị ảnh hưởng. Kỹ thuật này có thể chữa khỏi ung thư gan giai đoạn sớm nếu phần còn lại của gan khỏe mạnh.
• Liệu pháp nhắm đích để ngăn chặn ung thư tiến triển hoặc lan rộng, hoặc để giảm dòng máu đến các tế bào ung thư.
• Bào mòn u để phá hủy trực tiếp các tế bào ung thư gan bằng nhiệt hoặc cồn.

Sau khi xác nhận chẩn đoán, bác sĩ chuyên khoa ung thư sẽ quyết định phương án điều trị tốt nhất cho tình trạng cụ thể của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị ung thư gan tại Bệnh viện Mount Elizabeth có phẫu thuật cắt bỏ khối u, ghép gan, hóa trị, xạ trị, cắt gan, liệu pháp nhắm đích hoặc bào mòn u để tiêu diệt tế bào ung thư.

Đặt lịch khám/ Tư vấn

Ung thư gan có thể dẫn đến một số biến chứng dưới đây:

Thiếu máu

Thiếu máu, do số lượng hồng cầu thấp, là một biến chứng rất phổ biến của bệnh ung thư gan và có thể xảy ra do một số cơ chế, bao gồm thiếu các yếu tố đông máu trong máu dẫn đến xuất huyết. Ban đầu, thiếu máu có thể âm thầm và thường gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, khó thở, nhịp tim nhanh, da xanh xao và choáng váng.

Tắc nghẽn ống dẫn mật

Mật được tạo ra trong gan. Một số ống dẫn đảm bảo rằng nó được vận chuyển đến ruột non, qua túi mật hoặc trực tiếp. Các khối u gan có thể gây áp lực gần một ống, dẫn đến tắc nghẽn ống mật. Tắc nghẽn ống mật thường gây ra cơn đau dữ dội và liên tục ở vùng bụng trên bên phải, kèm theo buồn nôn, nôn, vàng da và ngứa.

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa

Tĩnh mạch cửa là tĩnh mạch lấy máu từ các cơ quan nội tạng (VD: dạ dày, ruột non, ruột già, lá lách, tụy) sau đó dẫn về gan. Một khối u trong gan có thể cản trở máu lưu thông qua các tĩnh mạch nhỏ trong cơ quan này dẫn đến tình trạng phình tĩnh mạch cửa, làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa;

Tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa làm tăng áp lực trong các tĩnh mạch khác, chẳng hạn như ở thực quản. Những tĩnh mạch này yếu hơn tĩnh mạch cửa lớn và có thể phát triển thành giãn tĩnh mạch. Khi các chỗ giãn tĩnh mạch này bị vỡ, có thể dẫn đến chảy máu ồ ạt vào thực quản, đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. Xuất huyết có thể xảy ra ở dạ dày và ruột do cơ chế tương tự.

Tăng canxi trong máu

Ung thư gan có thể dẫn đến nồng độ canxi trong máu tăng cao thông qua một số cơ chế khác nhau. Tình trạng này có thể gây buồn nôn và nôn, suy nhược cơ bắp và lú lẫn, có thể tiến triển đến hôn mê và thậm chí tử vong nếu không được điều trị.

Hội chứng gan thận

Hội chứng gan thận là tình trạng bệnh gan dẫn đến bệnh thận do những thay đổi về mạch máu và giảm lượng máu đến thận.

Bệnh não gan

Bệnh não gan có thể là một biến chứng đáng sợ của ung thư gan. Độc tố mà gan không thể loại bỏ sẽ di chuyển đến não. Tình trạng này có thể dẫn đến mất trí nhớ, mất phương hướng, thay đổi tính cách và nhầm lẫn nghiêm trọng.