Gặp Gỡ Đội Ngũ: Tiến Sĩ Tan Ek Khoon, Bác Sĩ Phẫu Thuật Tổng Quát

Tại Bệnh viện Mount Elizabeth và Bệnh viện Gleneagles, Tiến sĩ Tan Ek Khoon đảm nhận một số thách thức khó khăn nhất trong phẫu thuật – từ ghép gan cứu sống đến các ca phẫu thuật ung thư phức tạp về gan, tụy, ống mật và túi mật.

Với hơn 15 năm kinh nghiệm lâm sàng, ông là một bác sĩ phẫu thuật ghép gan làm việc với đội ngũ đa chuyên khoa để hỗ trợ bệnh nhân thông qua đánh giá, phẫu thuật và phục hồi dài hạn. Ông cũng là một bác sĩ phẫu thuật HPB, (Gan Mật Tụy) lão luyện, thực hiện cả thủ tục mở và xâm lấn tối thiểu (nội soi và robot) cho các tình trạng phức tạp của gan, tụy, ống mật và túi mật.

Tiến sĩ Tan đã hoàn thành chương trình fellowship cấy ghép tạng bụng 2 năm tại Mayo Clinic, Rochester (Hoa Kỳ), được Hiệp hội Bác sĩ Phẫu thuật Cấy ghép Hoa Kỳ công nhận, và đã giữ một số vai trò lãnh đạo quốc gia trong việc thúc đẩy chăm sóc ghép gan.

Trong cuộc phỏng vấn này, ông chia sẻ những hiểu biết về ghép gan từ người hiến sống, những tiến bộ định hình phẫu thuật ung thư HPB, và những câu chuyện bệnh nhân cùng giá trị giúp ông duy trì động lực trong công việc có rủi ro cao như vậy.

Sau hơn 15 năm làm bác sĩ phẫu thuật, cách tiếp cận của ông trong phòng mổ đã phát triển như thế nào?

Trong những năm qua, kỹ thuật của tôi đã phát triển qua kinh nghiệm, học hỏi liên tục và phản tư. Tôi đã tinh chỉnh cách mình xử lý mô, kiểm soát chảy máu và tiếp cận giải phẫu phức tạp. Điều này đã giúp tôi phẫu thuật hiệu quả và nhẹ nhàng hơn, và giảm mất máu trong quá trình phẫu thuật. Đó luôn là một quá trình liên tục, và điều quan trọng là không bao giờ được tự mãn. Tôi luôn nghĩ về cách mình có thể làm tốt hơn với mỗi bệnh nhân.

Ông đã chủ trì các ủy ban quốc gia và dẫn dắt các sáng kiến chăm sóc dựa trên giá trị. Điều này đã ảnh hưởng đến công việc của ông như thế nào?

Những vai trò này đã giúp tôi hiểu chăm sóc sức khỏe như một hệ thống tổng thể, hơn là chỉ bệnh nhân trước mặt tôi. Nó cho tôi cái nhìn sâu sắc về chính sách y tế, động lực chi phí, đo lường kết quả và giá trị chuẩn hóa. Trở thành một bác sĩ phẫu thuật giỏi không chỉ là về kỹ năng kỹ thuật; nó còn là về việc đảm bảo bệnh nhân nhận được kết quả họ cần.

Vai trò của ông trong đội ngũ ghép gan Mount Elizabeth là gì?

Trong đội ngũ ghép gan vai trò của tôi bao gồm toàn bộ hành trình cho bệnh nhân cần ghép gan, đặc biệt là những người cần ghép gan từ người hiến sống (LDLT). Điều này bao gồm đánh giá sự phù hợp, lập kế hoạch phẫu thuật với đội ngũ đa chuyên khoa của chúng tôi, thực hiện phẫu thuật, và hỗ trợ phục hồi cùng theo dõi dài hạn.

Ghép gan đòi hỏi cả một đội ngũ. Ông làm việc với những người khác như thế nào để lập kế hoạch và thực hiện thành công một ca ghép tạng?

Là một đội ngũ, chúng tôi thu thập ý kiến từ nhiều chuyên gia – bác sĩ gan, bác sĩ tim, bác sĩ phổi, bác sĩ gây mê, bác sĩ chăm sóc chuyên sâu – để đảm bảo tim, phổi và các cơ quan khác của bệnh nhân có thể chịu đựng phẫu thuật. Cùng nhau, chúng tôi xem xét các hình ảnh quét để kiểm tra giải phẫu và cũng đánh giá sự hỗ trợ xã hội của bệnh nhân cùng cam kết của họ đối với theo dõi dài hạn. Đó thực sự là nỗ lực của cả đội từ đầu đến cuối.

Theo quan điểm của ông, điều gì khiến Mount Elizabeth khác biệt trong phẫu thuật ghép gan?

Tôi sẽ cho rằng đó là nhờ sự phối hợp chặt chẽ và kinh nghiệm kết hợp của đội ngũ. Từ ICU đến phòng mổ đến các khoa, mọi người nhanh chóng tập hợp lại khi cần thực hiện một ca ghép tạng. Có các quy trình chuẩn hóa và một nhóm đa chuyên khoa giàu kinh nghiệm cho phép chúng tôi mang lại kết quả an toàn và đáng tin cậy.

Ông có thể hướng dẫn chúng tôi qua các giai đoạn của ghép gan – từ đánh giá đến phục hồi không?

Nó bắt đầu bằng việc xác định liệu ghép tạng có tạo ra sự khác biệt đáng kể đối với sự sống còn và chất lượng sống của bệnh nhân hay không. Đánh giá chi tiết bao gồm liệu bệnh nhân có cần ghép tạng không, liệu họ có đủ sức khỏe để phẫu thuật không, và liệu đó có phải là thời điểm thích hợp không. Trong quá trình phẫu thuật, tôi tập trung vào bóc tách tỉ mỉ, tái tạo mạch máu và đường mật, và kiểm soát mất máu. Sau đó, bệnh nhân được theo dõi chặt chẽ để phát hiện các biến chứng, và bắt đầu dùng thuốc cùng các thủ tục phục hồi khác cho đến khi họ hồi phục.

Ghép gan từ người hiến sống đặc biệt phức tạp. Tại sao lại như vậy?

Trong LDLT, chúng tôi chăm sóc hai người – người hiến và người nhận. Việc lập kế hoạch rất chi tiết để đảm bảo kích thước mảnh ghép của người hiến là đủ, và giải phẫu phù hợp. Tất cả điều này trong khi đảm bảo sự an toàn của người hiến, điều tối quan trọng. Mặc dù đòi hỏi kỹ thuật cao, lợi thế là phẫu thuật có thể được lên lịch kịp thời trước khi bệnh nhân xấu đi thêm.

Tỷ lệ thành công của LDLT đã thay đổi như thế nào qua nhiều năm?

Ghép gan đã được cải thiện đáng kể. Giờ đây, nó là một thủ tục rất thường quy và chuẩn hóa, và ở những bệnh nhân được chọn lọc kỹ lưỡng, tỷ lệ sống sót một năm là trên 90%. Ngày nay, kết quả tốt hơn trước đây.

Việc được thông báo cần ghép gan có thể khiến bệnh nhân cảm thấy choáng vợp. Ông thường nói gì với bệnh nhân và gia đình vào khoảnh khắc đó?

Đó thường là một tin tức rất lớn để tiếp nhận, và có thể cảm thấy đáng sợ. Tôi thường để bệnh nhân và gia đình chia sẻ mối quan tâm của họ trước. Sau đó, tôi dành thời gian cần thiết để giải thích các rủi ro và các biến chứng có thể xảy ra, nhưng cũng giải thích cách đội ngũ giảm thiểu chúng và hỗ trợ bệnh nhân. Điều quan trọng không kém là để họ biết rằng với bệnh gan giai đoạn nặng, việc chọn không điều trị gần như chắc chắn sẽ dẫn đến sự suy yếu. Tôi cố gắng hướng dẫn họ đưa ra quyết định kịp thời, vì hành động trước khi mọi thứ trở nên quá tồi tệ thường mang lại cơ hội thành công tốt nhất.

Ông quyết định liệu một người có phải là ứng cử viên phù hợp hay không như thế nào – và nếu họ không phù hợp thì sao?

Chúng tôi xem xét sức khỏe tổng thể của họ, các hình ảnh quét của họ, liệu ghép tạng có cải thiện chất lượng sống hay không, và liệu họ có sự hỗ trợ xã hội và cam kết cần thiết cho theo dõi dài hạn hay không. Nếu họ không phù hợp với ghép tạng, điều đó không có nghĩa là chúng tôi ngừng chăm sóc họ. Có thuốc men, các thủ thuật xạ trị, và đôi khi là chăm sóc giảm nhẹ để duy trì sự thoải mái. Chìa khóa là điều chỉnh kế hoạch tốt nhất cho mỗi bệnh nhân.

Một số quan niệm sai lầm phổ biến mà ông đã nghe là gì?

Một là bệnh nhân ghép tạng sẽ không bao giờ trở lại sức khỏe tốt. Điều đó không đúng; nhiều người phục hồi hoàn toàn sức khỏe của họ. Trên thực tế, có một sự kiện gọi là Transplant Games nơi người nhận thi đấu trong các cuộc thi thể thao và đó là một ví dụ tuyệt vời về việc bệnh nhân có thể làm tốt như thế nào sau khi ghép tạng, cả về thể chất và cảm xúc.

Một quan niệm sai lầm khác là người hiến sống sẽ không phục hồi. Gan có khả năng tái tạo phi thường, và người hiến thường tự phục hồi hoàn toàn. Một số người cũng nghĩ bệnh nhân có thể “quá già” hoặc “không đủ bệnh” để trải qua ghép tạng. Mỗi bệnh nhân và trường hợp là duy nhất, và đánh giá là chìa khóa.

"Chăm sóc bằng lòng trắc ẩn" trông như thế nào đối với ông?

Điều đó có nghĩa là nhìn nhận bệnh nhân vượt lên trên bệnh tật – hiểu con người đó, hy vọng và nỗi sợ hãi của họ, và đồng hành cùng họ qua những thăng trầm. Điều đó có nghĩa là dành thời gian để giải thích mọi thứ rõ ràng, ngay cả khi bận rộn.

Thành thật nhưng nhẹ nhàng khi tin tức khó khăn. Và ở đó để khuyến khích khi hành trình không dễ dàng. Trong ghép tạng, vốn có rủi ro rất cao, lòng trắc ẩn là điều giữ cho chăm sóc mang tính con người. Nó xây dựng niềm tin, và niềm tin giữa bệnh nhân, gia đình và đội ngũ có thể tạo nên mọi sự khác biệt.

Chia sẻ với chúng tôi một câu chuyện bệnh nhân mà ông vẫn luôn nhớ.

Một người đàn ông trẻ nhập viện vì suy gan cấp tính và vợ anh ấy đang mang thai vào thời điểm đó. May mắn thay, một thành viên gia đình nhanh chóng đứng ra làm người hiến và chúng tôi đã thực hiện ghép gan. Vài tháng sau, chúng tôi nhận được một tờ ghi chú kèm theo ảnh bệnh nhân với con mới sinh của anh ấy. Điều đó đọng lại trong tôi, bởi vì nó nhắc nhở tôi rằng đôi khi bạn không chỉ trao lại sức khỏe cho một bệnh nhân, mà còn trao lại một người cha và một người chồng cho một gia đình.

Phẫu thuật ung thư HPB nổi tiếng là cực kỳ phức tạp. Điều gì đã thu hút ông đến lĩnh vực này, và điều gì giữ ông có động lực?

Tôi thấy đó là một đặc ân khi được chăm sóc bệnh nhân đối mặt với chẩn đoán nghiêm trọng, thay đổi cuộc sống. Việc điều trị phức tạp và đòi hỏi sự lập kế hoạch và kỹ năng kỹ thuật. Nhưng thật đáng giá khi có thể cung cấp cho bệnh nhân một kế hoạch hoặc lựa chọn thực tế, ngay cả khi đôi khi họ đã được thông báo ở nơi khác rằng không còn gì có thể làm được nữa.

Ông thường gặp nhất những ca bệnh HPB nào?

Phổ biến nhất là các khối u gan, cả ung thư gan nguyên phát hoặc ung thư đã lan đến gan, thường là từ đại tràng. Tôi đánh giá liệu phẫu thuật có thể thực hiện được không và liệu nó có thực sự tạo ra sự khác biệt đối với sự sống còn và chất lượng sống hay không.

Đối với bệnh nhân bị ung thư gan hoặc di căn gan đại trực tràng, ông quyết định liệu phẫu thuật có phù hợp hay không như thế nào?

Yếu tố quan trọng nhất là sinh học khối u – cách ung thư hoạt động. Tôi làm việc chặt chẽ với các bác sĩ ung bướu nội khoa để hướng dẫn các quyết định và xem xét liệu đó có phải là bệnh sẽ đáp ứng với phẫu thuật hay không. Phẫu thuật hiệu quả nhất khi được định thời hợp lý, không quá sớm và không quá muộn. Một lần nữa, đó là về việc liệu nó có tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa cho bệnh nhân hay không.

Ung thư tụy rất thách thức. Thủ thuật Whipple giúp ích như thế nào?

Ung thư tụy khó điều trị vì nó thường được phát hiện muộn và nó thường liên quan đến các cấu trúc quan trọng lân cận. Thủ thuật Whipple là một trong những thủ thuật có thể được thực hiện cho các bệnh nhân được chọn lọc để loại bỏ khối u, mang lại cơ hội tốt nhất để sống sót dài hạn. Các phương pháp xâm lấn tối thiểu - chẳng hạn như Whipple robot - có thể giảm mất máu, biến chứng vết thương và tăng tốc phục hồi. Nhưng không phải mọi bệnh nhân đều phù hợp với phương pháp xâm lấn tối thiểu, và phẫu thuật mở vẫn quan trọng khi giải phẫu phức tạp hoặc thách thức.

Sỏi mật và sỏi ống mật rất phổ biến. Khi nào phẫu thuật trở nên cần thiết?

Nếu chúng (sỏi mật) không có triệu chứng, thì không cần phẫu thuật. Nhưng một khi chúng gây ra đau, sốt, vàng da hoặc viêm tụy, hoặc nếu sỏi nằm trong ống mật, thì điều trị cần thiết để thông hệ thống và loại bỏ túi mật. Các thủ thuật này thường được thực hiện theo phương pháp xâm lấn tối thiểu, cho phép phục hồi nhanh chóng.

Bên ngoài phòng mổ, ông làm thế nào để giữ tập trung và tràn đầy năng lượng?

Tôi nạp năng lượng bằng cách dành thời gian cho gia đình mình, có thời gian yên tĩnh để phản tư, và chơi piano. Tôi thấy rằng điều đó mang lại cho tôi sự tĩnh lặng nội tâm cần thiết để tôi có thể hoàn toàn hiện diện cho bệnh nhân.

Nếu ông không theo ngành y, ông sẽ làm gì hôm nay?

Khi còn là một đứa trẻ, tôi muốn trở thành lính cứu hỏa – tôi có lẽ bị thu hút bởi ý nghĩa của việc giúp đỡ những người cần nó. Sau đó tôi trở nên quan tâm đến vật lý – tôi thích ý tưởng hiểu cách vũ trụ hoạt động. Y học, đối với tôi, bằng cách nào đó kết hợp cả hai: đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân thông qua việc hiểu cách cơ thể hoạt động.

Ông có giữ liên lạc với bệnh nhân sau phẫu thuật không?

Vâng, tôi có. Một bệnh nhân lớn tuổi luôn vui vẻ đến kể cho tôi nghe về năm của ông ấy – ông ấy thậm chí còn "luyện tập" một chút trước cuộc hẹn để trông đẹp nhất. Điều đó rất ấm lòng và nhắc nhở tôi rằng công việc của tôi không dừng lại ở phòng mổ.